Максім і Магдалена
|
Гэй, пайду ж я па вуліцы Ў тое поле за аколіцу. Ля аколіцы і плот і гарод, Завіваецца хмялінушка. Ды чаму ж цябе, зялёную, Градам-дожджыкам ня выбіла? Ты, хмялінушка вясёлая, Раскудравая хмялінушка, Загубіла буйну голаву, Буйну голаву Максімаву, Максім у карчомцы гуляе, Ён гуляе – крыж прапівае: Да таварышаў сваіх выгукае: «Піва-мёд у карцы налівай, Каб лілося аж за край, аж за край, Песьню гучную ямчэе завадзі Ды цымбаламі падыгрывай!» Гэй, як скрыпнуць, як утнуць гапака, – Толькі сьцены захадзілі у шынка. Струны звонка вымаўляюць з-пад рукі, Ёмкім дробам выбіваюць хадакі. Іх сталёвыя надкоўкі зьвіняць; Ля парога людзі добрыя стаяць, Падпяваюць, прыгаварываюць Ды Максіма ўсё пахваліваюць. Ён сядзіць – не памалу п’е, Пад цымбалы у далоні б’е, I хмяльна жа яго галава, Мова дзіўная так-такава: «Магда, Магдачка, Мая кветачка-пралесачка! Не кахацца мне, хлопу, з табою, Ваяводы старога дачкою. Сёньня з войтам цябе заручаюць, Рушнікі вынімаюць, Русу косу тваю прапіваюць. То ня траўка-павіліка расплятаецца, – Наша вернае каханьніца канчаецца. Ўжо ня будзеш гуляць, як бывала, Цалаваць, як раней цалавала, Выхадзіць у сад апаўночы, Глядзець ненагляднаму ў вочы. Ты марцовага сьнегу бялей, Броўкі – долі сіроцкай чарней; Не забыць іх сэрцу ніколі, Ня бачыць да веку патолі. Лійся, піва, цячы, як вада, Бо пала на сэрца нуда!» У хмялю Максім гавора, не чакае гора, Ды пачула тыя словы шынкароўна Сора. Ўзяла Сора да палацу шпарка пабяжала, Ваяводзе а прыгодзе ўсё пераказала. Гэй, як грымне ваявода у памост нагою: «Налажы ж ты, ледацюга, буйнай галавою!» Толькі ўчулі тое слугі – зараз пасьпяшалі, Ланцугамі хлопу ногі закавалі, Павялі на пляц кірмашовы, На памост высокі сасновы. Людзі добрыя ўкруг стаяць. Ён ідзе-не-ідзе, супыняецца; Белы ручанькі па баках вісяць, Ногі борздыя вагаюцца. Ды ня жаліцца да людзей Максім, Толькі кажа ён аб цымбалы ім, Хоча зноў пачуць тое граньніца У астатні раз, У сьмяротны час, На апошняе са сьветам разьвітаньніца Вокам кінуць – цымбалы дасталі, На памост на высокі паклалі. Устрахнуў Максім кудрамі – годзе плакаць, годзе. Цяжка-важка, сумнёсенька ён заводзе: «Не вятрыска са поўначы павявае – Ціхі сон у камору ўступае, Вочы мне стуляе, ацьмяньжае. То ня птушка ў гнязьдзечку ўстрапянулася – Маё сэрца улякнулася. Сьнілась мне – я ўзьмежкам іду, Поруч збожжа калыхаецца, Поруч збожжа калыхаецца, Буйнай срэбнай расой асыпаецца. Сёньня споўніўся той нядобры сон, Сёньня споўніўся церазь дзевяць дзён: Празь цябе, дзявоцкая краса, Сьлёзы коцяцца, як буйная раса». Ціха ўсё – толькі струны зьвіняць, Толькі песьня разьліваецца. Людзі добрыя навакол стаяць, – З болю сэрца разрываецца. Гэй, было б табе, Максіме, не кахацца. На вяльможную дачку не заляцацца. Устрахнуў Максім кудрамі – годзе плакаць, годзе, Цяжка-важка, сумнёсенька ён заводзе: «Магда, Магдачка, Мая зоранька ясная, Маё сонейка прэкраснае! Ой, ад сонейка Па зямлі цьвяты расьцьвітаюць, Ад яго ж яны й пасыхаюць. А ты, сонца, сьвеціш, Залатое, сьвятое, I ня ведаеш тое». Ціха ўсё – толькі струны зьвіняць, Толькі песьня разьліваецца. Людзі добрыя навакол стаяць, – З болю сэрца разрываецца. Гэй, было б табе, Максіме, не кахацца, На вяльможную дачку не заляцацца. Устрахнуў Максім кудрамі – годзе плакаць, годзе. Цяжка-важка, сумнёсенька ён заводзе: «Мае дзетачкі, мае дробныя, Вы наплачацесь, нагалосіцесь, Бо ня стане у вас татачкі! Хто вас будзе гадаваці, адзяваці? I ад цёмнай ночы укрываці? Станеце вы, дзеткі, жабракамі, Пойдзеце барамі-лугамі Ды гасьцінцамі-дарогамі. А дарогі тыя без канца ляжаць, – Без канца вам, дзеткі, гора горкае цярпець». Ціха ўсё – толькі струны зьвіняць, Толькі песьня разьліваецца. Людзі добрыя навакол стаяць, – З болю сэрца разрываецца. А як сьмерцю Максіма скаралі, – Рукі белыя да брамы прыбівалі, Рукі белыя да брамы мястовай, Галаву – да вежы вартовай, Каб дажджы яму кудры мачылі, А вятры бы сушылі, Каб крукі прыляталі – вочы дзюбалі, Ўсе бы людзі пазіралі – ды не забывалі.
|
|
|
|